تأثیر سه روش آموزشی سخنرانی، بازی و ایفای نقش بر آگاهی و عملکرد دانش آموزان دختر مقطع راهنمایی در مورد تغذیه دوران بلوغ

زمینه: تغذیه صحیح یکی از مهم­ترین مباحث در همه دوران­های زندگی به­خصوص دوران بلوغ دختران است. یکی از اولویت­های آموزش پزشکی، بهبود و اثربخش بودن آموزش تغذیه در دوران بلوغ در مقطع راهنمایی دختران می­باشد. هدف: این تحقیق با هدف شناسایی مؤثرترین روش آموزش، از بین روش­های سخنرانی، بازی و ایفای نقش جهت آموزش تغذیه در دوران بلوغ انجام شد. روش ­کار: در این مطالعه نیمه تجربی، به­طور تصادفی 6 کلاس اول راهنمایی دختران (جمعاً 174 دانش آموز) از 4 ناحیه آموزش و پرورش شهر مشهد شرکت کردند. این شش کلاس به­صورت تصادفی به سه گروه آموزشی شامل سخنرانی، بازی و ایفای نقش اختصاص یافتند و هر گروه در دو جلسه آموزشی مربوط به خود شرکت کردند. آگاهی و عملکرد دانش آموزان قبل، بلافاصله و یک ماه پس از آموزش به وسیله پرسشنامه و چک لیستی که روایی و پایایی آن مورد تأیید قرار گرفته بود، سنجیده شدند. یافته­ها: بر اساس یافته­ها، میانگین (انحراف معیار ± ) نمره آگاهی بلافاصله بعد از آموزش در گروه سخنرانی 9/49 (5/11 ± )، در گروه بازی 57 (9/8 ± ) و در گروه ایفای نقش 61 (12 ± ) به دست آمد که به ترتیب 1/20 (6/11 ± ) ، 29 (11 ± ) و 5/30 (5/11 ± ) نمره نسبت به قبل از آموزش، افزایش معنی­داری داشته است. میانگین نمره آگاهی بلافاصله و یک­ماه بعد از مداخله در هر سه گروه، تفاوت معنی­داری را نشان داد (0001/0 = P ). میزان آگاهی در دو گروه ایفای نقش و گروه بازی افزایش بیشتری نسبت به گروه سخنرانی داشته است. همچنین ماندگاری عملکرد در گروه ایفای نقش به­طور معنی­داری بیش از سخنرانی و بازی بود (0001/0 = P ). نتیجه­گیری : با توجه به یافته­های پژوهش توصیه می­گردد در برنامه آموزش بهداشت مدارس، خصوصاٌ آموزش تغذیه دوران بلوغ از روش­های پویاتر و مؤثرتری همچون بازی و به­ویژه ایفای نقش، متناسب با اهداف رفتاری آموزشی که مشارکت فعال فراگیران را در فرآیند آموزش فراهم می­کند استفاده شود، تا علاوه بر افزایش بازده آموزشی، موجب ماندگاری بیشتر اثرات آموزش بر آگاهی و عملکرد دانش آموزان گردد.